Bu site Orman End.Müh. Nurettin Taşkaya tarafından hazırlanmıştır.
Bu site Amatörce,hobi amaçlı,denemek,kendini geliştirmek,bu işi yapıp yapamıyacağını görmek veya kendi ev ihtiyacını karşılamak üzere mantar yetiştiriciliğine yönelik hazırlanmıştır.Ayrıca kırsal kesimde yaşayan vatandaşlarımızın yurdumuzda bolca bulunan kavak ağaçlarını değerlendirmesine yardımcı olmaktır.Ticari anlamda mantar üretimi yapmak isteyenlere yardımcı olunmamaktadır.Ticari anlamda üretim düşünenler, bulundukları çevreden , mantar yetiştiriciliği konusunda bilgili bir teknik danışmandan yardım talep etmelidir.Yada Mantar yetiştiriciliği kurslarına gitmelidirler.
ÖNEMLİ NOT:Bu sitedeki bilgiler,kaynak gösterilerek dahi kopyalanamaz,başka sitelerde yayınlanamaz.Bütün Telif hakları site sahibine aittir.
KAVAK MANTARI ÜRETİMİNİ YAPABİLİRMİYİM?(diğer adları KAYIN mantarı,YAPRAK mantarı,KARAKULAK mantarı,İSTİRİDYE mantarıdır.)
Şöyle düşünün..Bu işi yapanlar sizden çok mu akıllı? Yada sizden çok mu zekiler?Tabiki hayır..! Sizde en az onlar kadar zekisiniz,onlar kadar akıllısınız..
İşin sırrı,cesaret,araştırmak,denemek ve boş zamanlarınızı yararlı bir işe ayırabilmekte yatmaktadır.Cesur olun,araştırmacı olun,zaman ayırın..Bir denersiniz,iki denersiniz üçüncüde mutlaka başarırsınız..Hatta başkalarının bilmediği bir takım farklı yöntem ve teknikler bile geliştirebilirsiniz.
Yapabilirmiyim diye düşünmeyin,en alasını yapabilirsiniz..Mantar üretimi,ailenin her bireyinin katkıda bulunabileceği,kollektif zevkli bir iştir..Deneyin,başarın ,birşeyler başarmanın hazzıyla mutlu olun.İllede ticari boyutta yapmanız gerekmez.Tavanıza biraz tereyağ koyun,küçük küçük doğrayın,güzelce pişirin.İnanın etten bile lezzetli.Gelen konuklarınıza ,komşularınıza,çocuklarınıza,torunlarınıza ,ben yetiştirdim deyip ikram edin.Bunun hazzı bile yeter.
Aşağıda kayın(kavak,istiridye) mantarı yetiştirme yöntemleri anlatılmıştır.Size en uygun geleni deneyebilirsiniz.
KAYIN(KAVAK) MANTARI YETİŞTİRME YÖNTEMLERİ
DİKKAT:TANIMADIĞINIZ,BİLMEDİĞİNİZ MANTARLARI YEMEYİNİZ.
1-KÜTÜKLER ÜZERİNE DÜBEL ÇAKMA YÖNTEMİ
Kütükler üzerinde mantar yetiştirmek,en doğal yöntemdir.Mantarlarınız doğadaki gibi organik bir mantar tadında olacaktır.
KÜTÜKTE MANTAR NASIL YETİŞTİRİLİR?
Kavak(kayın,istiridye) Mantarı için ,çapı 10 cm den küçük olmayan her çapta kavak ağacı,kayın ağacı gibi dokusu yumuşak türlerde kolay yetiştirilir.Meşe gibi sert ağaçlarda da yetişir ancak çok zaman alır.Kütüklerin yeni kesilmiş olması tercih edilmelidir.Yeni kesilen kütükler hem nemlidir,hemde yabani mantarlar bulaşmamıştır.Kesilip bekletilmiş kütükler hem kurudur,hemde yabani mantar sporları ve miselleri bulaşmış olabilir.Böyle durumda varil benzeri bir kapta kaynatıp yabani mantar sporu ve misellerinden kurtulmanız ve kütüğü nemlendirmeniz gerekir.
KÜTÜKLERE DÜBEL MİSEL ÇAKARAK MANTAR AŞILAMA YÖNTEMİ AŞAMALARI
Kütük aşıları,kapalı mekanlarda her mevsim yapılabilir.Açık alanlarda kışı sert geçen bölgelerde aşılanan kütükler kış boyunca kapalı ılık bir yerde bekletilir.Mart ayında dışarı çıkarılabilir.
Nem olmazsa olmaz koşullardan biridir.Kütüklerinizi mutlaka nemli tutmak zorundasınız.Nemli kütüklerinize naylon sarabilirsiniz.Naylona iğneyle delikler delip hava almasını sağlayabilirsiniz.5 ila 30 derece arasında her sıcaklıkta misel çalışır.Soğuk havada misel sarım hızı yavaşlar,35 derecenin üzerinde miseller zarar görür.İdeal sıcaklık 20-25 oC dir.
1-Dübel tohum(misel) yandaki resimde görülmektedir.
2-Dübel çapına uygun bir matkap ucuyla,kütüğün her tarafına 4-5 cm derinliğinde delikler delinir.
3-Delinen deliklere vakit kaybetmeden dübeller bir çekiç yardımıyla çakılır.
4-Dübel çakılı deliklere,bir kapta ısıtılmış balmumu veya bakkal mumu fırçayla sürülür.
5-Kütükler devamlı nemli tutulacak şekilde sulanmalıdır.
6-İlk mantarlar ortam sıcaklığı ve nemine göre 6 ila 12 ay arasında görülmeye başlar.
Sık sorulan bir soru:
Mantarlar dübellerden mi çıkacaktır?
Cevap:Hayır.Dübellerin görevi mantar misellerini kütüğe aktarmaktır.Dübellerin olduğu yerlerden de çıkabilir,kütüğün herhangi bir yerinden de çıkabilir.
7-Kütük çürüyüp yok olana kadar ,yeniden dübel çakmaya gerek yoktur.4-5 sene mantar alınmaya devam edilir.
NOT:Kesilen ağaçların toprakta kalan köklü kısımlarınıda aşılarsanız,yağışların ardından ,bu dip kütüklerinden de ormanlarda olduğu gibi yıllarca mantar alabilirsiniz.
Kütük üzerinde ilk bebek kayın(kavak) mantarlarının çıkması
Dübel çakılan kütüklerde,eğer aşılama sağlıklı yapılmışsa,mevsime bağlı olarak,sıcaklık ve yeterli nem durumunda bir kaç ay içinde resimdeki gibi beyazlamalar görülmesi gerekir.Kütüklerin nemini koruması için bir naylon torba geçirilmesi tavsiye edilir.Naylon torbaya toplu iğneyle rastgele delikler delinerek havalandırma sağlanmalıdır.Arada bir torba açılarak nem kontrolü yapılır,bir spreyle torba içine su püskülür.
2-KÜTÜKTE KAPAK KESME YÖNTEMİ
Kütük üzerinde bir başka yöntem de,kapak kesme yöntemidir.Geniş çaplı kısa kütükler için önerilir.Yandaki resimlerdeki kütük ve benzerleri idealdir.
Kayın veya her cins kavak kütüğü tercih edilmelidir.
Bu yöntemde kütüğün üstünden 5 cm lik kısmı kesilip ana kütükten ayrılır.
Ana kütüğün kesilen yüzeyine tahıl miseli ve kestiğiniz kütükten çıkan taze talaş karışımı serilir.Kesilen üst kapak tekrar kütüğün üzerine bir kaç çivi ile çakılıp sabitlenir.Ek yerleri koli bandıyla iyice sarılır.Nemli kalması için üzerine bir siyah poşet geçirilir.Poşetin üzerine toplu iğneyle 10-15 tane delik delinir.Bir ay sonra poşet çıkarılır..2-6 ay arasında ilk mantarlar görülmeye başlar.
Not:Kütüğün sürekli nemli kalması için,toprağa bir karış derinliğinde gömebilirsiniz.Yada su dolu bir kaba oturtabilirsiniz.Unutmayın,kütüğün ve ortamın sürekli nemli olması gerekir. Nem olmazsa mantar olmaz.Olanlarda büyümez küçük kalır.
Hobi amaçlı evinizde denemeniz için
Tahıl miseli bir paket 20 TL
İki paket misel 30 TL
. Tohumları 3-4 gün içinde kullanınız.
KULLANMADIĞINIZ(paketi açılmamış) MANTAR TOHUMLARINI BUZDOLABININ RAFLARINDA 6 AY SAKLAYABİLİRSİNİZ.(Buzluğa koymayınız)
(+1 ila +5 derece arasında)
sukabagi@hotmail.com
0535 740 65 28
AŞAĞIDAKİ RESİMDE AZİMLİ BİR VATANDAŞIMIZIN YAPTIĞI ADETA " KÜTÜKLERDEN OLUŞMUŞ MANTAR TARLASI" GÖRÜLMEKTEDİR. AZMİN ELİNDEN BİRŞEY KURTULMUYOR DEMEKKİ..ÇELTİK EKİMİ YAPAN ÇİFTÇİLERİMİZ, TARLALARININ BİR KENARINA BÖYLE BİR MANTAR TARLASI YAPABİLİR.
3-ÇİFT KÜTÜK YÖNTEMİ
Kütükte kapak kesme ve dübel çakmanın birarada kullanıldığı yöntem
Kütüğünüzü doğrudan güneş almayan gölge bir yere koyunuz.
Kapalı ve loş bir ortamınız varsa daha iyi olur.
Ortam ve kütükler nemli olmalı.Nem ölçeriniz varsa nemi %70 in üzerinde tutmaya çalışın.
Ortam ısısı 10-30 derece arasında değişebilir.Bir mahsuru yoktur.
Serin olursa miseller geç sarar,35 derecenin üstünde olursa miseller ölebilir.
İdeal ortam ısısı 20-25 derecedir.
Bu yöntem kapak kesme yöntemi ile ,dübel çakma yönteminin birlikte kullanılması yöntemidir.
Diyelimki 1metrelik bir kavak veya kayın kütüğünüz var.Bunu ortadan ikiye kesin.
İki kütüğünde birer yüzüne ve yan yüzlerine dübel çakma yöntemi uygulayın.
Birinci kütüğü dübel çakılan taraf alta gelecek şekilde birkaç tuğla üzerine koyunuz.
Alttaki kütüğün üst kısmına kapak kesme yöntemindeki gibi tahıl misel koyunuz.(Tahıl misele kaynatılıp soğutulmuş kepek veya talaşta karıştırabilirsiniz.Kaynatma işi mikroplardan arındırmak içindir)
İkinci kütüğü birincinin üzerine yerleştiriniz.Yanlardan yukardan aşağı çapraz şekilde 10luk birkaç çivi çakarak sabitleyiniz.
Ek yerine koli bandı sarınız.Üzerine siyah naylon poşet geçiriniz.Naylon poşetin üst kısmına iğne ile 15-20 delik deliniz.
İki üç günde bir poşeti çıkarıp kütükleri iyice sulayınız.
Bir ay sonra koli bandını çıkarınız.
Bir iki ay içinde kütüklerde beyazlamalar göreceksiniz.Bu miselin kütükleri sardığı anlamına gelir.
Yaklaşık 4 ay sonra ilk mantarlar kütüklerin birleşim yerlerinden çıkacaktır.
Daha sonra dübel miseller kütüğü tamamen sarınca yaklaşık 6-8 ay sonra kütüklerinden üstünden,yanlardan,her taraftan mantarlar çıkmaya başlayacaktır.Bu kütüklerden başka bir işlem yapmadan sadece sulayarak 4-5 sene mantar almaya devam edebileceksiniz(NT)
4-NAYLON TORBADA KAYIN MANTARI YETİŞTİRME
Gerekli malzemeler..
1-Mantar tohumu(misel)...10 kilo ıslak saman için 150-200 gram tohum yeterlidir..Yeteri kadar saman (kavak veya kayın talaşı ,pamuk çiğiti de olur).Sadece talaş kullanmak isteyenler %15 oranında kepek ilave ederse iyi olur.Dikkat:Kesinlikle çam talaşı kullanmayın.
3-Naylon torba (veya resimlerde göreceğiniz plastik kova ,10 litrelik su şişesi, çamaşır sepeti de olabilir)
KAVAK MANTARI KOMPOSTUNUN HAZIRLANMASI
Kayın(Kavak) Mantarı kompostu hazırlamak sanıldığı gibi zor değildir,aksine oldukça basittir.Aşağıdaki işlemleri sırasıyla yapınız.
1-Önce samanı bir düdüklü tencereye koyun Düdüklüden buhar çıkmaya başladıktan sonra 45 dakika kaynatın..Bahçeli yerdeyseniz ,büyük kazan veya varil benzeri bir kaptada bu işi yapabilirsiniz.
2-Soğuyunca fazla suyu süzün,temiz bir odada temiz bir naylon üzerine dökün.Samanı elinizle sıktığınız zaman su damlamayacak şekilde suyun süzülmüş olması gerekir.
3-Naylon torbanıza önce 10 cm saman koyun,onun üzerine 10 gram kadar tohum serpin.Tekrar 10 cm saman,yine araya tohum serpin.
Tohum bitene kadar bu işi tekrarlayın.
4-En sonunda torbanın ağzını bağlayın.Üzerine toplu iğneyle rastgele delikler delin.İğneden daha büyük delik delmeyin.Delikler sineklerin giremiyeceği kadar ince olmalı.
5-Doğrudan güneş ışığı almayan,serin gölgelendirilmiş bir yere koyun.Arada bir naylonun dışını sulayın..
6-Tohumlar birkaç gün içinde faaliyete geçip üreyecek ve torbanın gittikçe beyaz bir görünüme büründüğünü göreceksiniz.Yaklaşık bir ay sonra torbanın üzerine mantar çıkış delikleri açın.Temiz bir maket bıçağıyla veya jiletle artı şeklinde birkaç santimlik çizikler atarak bu işi yapabilirsiniz.Mantarlar bu deliklerden çıkarken naylonu esnetip deliği istediği büyüklüğe genişletir.
7-Tohum ekiminden itibaren 1-1.5 ay gibi bir zaman içerisinde mantarlarınız çıkmaya başlayacaktir.
8-Mantarlarınız çıkmaya başlayınca sabah akşam mantarların üzerlerine püskürtme su sıkmayı unutmayınız..Aşırı su vermekten kaçının.Ortamınız yeterince nemliyse su püskürtmenize gerek yoktur.
NOT:İlk defa yapacaklar sadece saman kullansın.Acemiliği atlattıktan sonra,samanı daha güçlü hale getirmek ve daha fazla verim alabilmek için,samanın içerisine %15 kepek,%25 pamuk tohumu veya pamuk küspesi veya parçalanmış mısır kocanı,%2 kadar da kartonpiyer alçısı koyabilirsiniz.
AŞAĞIDAKİ VİDEOLARI İZLEYEREK KENDİ MANTAR KİTİNİZİ HAZIRLAYABİLİRSİNİZ.
Attaki birinci videodaki ilaçla dezenfekte yerine,ikinci videodaki ilaç kullanmadan samanı sıcak buharda pastörize etmeniz önerilir.
Hobi amaçlı evinizde denemeniz için
Tahıl miseli bir paket 20 TL
İki paket misel 30 TL
. Tohumları 3-4 gün içinde kullanınız.
KULLANMADIĞINIZ(paketi açılmamış) MANTAR TOHUMLARINI BUZDOLABININ RAFLARINDA 6 AY SAKLAYABİLİRSİNİZ.(Buzluğa koymayınız)
(+1 ila +5 derece arasında)
sukabagi@hotmail.com
0535 740 65 28
VARİLDE SAMAN KAYNATARAK KOMPOST HAZIRLANMASI(BUHARLA PASTÖRİZASYON)
1-İlk önce saman balyasını iyice sulayın.
2-Yandaki resimdeki gibi bir varil temin edin.
3-.Bir kaynakçıya soba kovalarındakine benzer bir ızgara kaynattırın.Izgara yüksekliği bir karış olsun.Izgarayı varilin içine koyun.Izgaranın üzerine tel veya alüminyum sinek teli koyun ki saman alta inmesin.
4-Varilin içine ızgaranın üstüne çıkmayacak kadar su doldurun.
5-Islattığınız samanları varile doldurun.
6-Ağzını naylon çuval,battaniye veya sac kapakla sıkıca örtün.
7-Varilin altına ateş yakın.Varilin üstünden buharlar çıkmaya başladıktan sonra 2-3 saat ateşi yakmaya devam edin.
8- Samanı temiz bir naylon üzerine dökün.İyice soğusun.25 oC civarına kadar düşsün.
9-Elinizle samanı sıktığınızda su damlamıyacak şekilde olmalıdır.
Fazla su varsa süzülmesini bekleyin.
9-Geri kalan kısmını videodaki gibi yapabilirsiniz.
5-KARTON KOLİLERDE KAYIN MANTARI YETİŞTİRME
1-Temiz ,kalın karton koliler bulun.Aşağıdaki resimdeki gibi yuvarlak kalın koli olursa daha iyi olur.Yuvarlak bulamazsanız kalın sağlam dikdörtgen mukavva herhangi bir koli bulun.Çamaşır suyuyla ıslatılmış bir bezle silerek dezenfekte edip ,güneşte iyice havalandırın..Kolinin üzerine mantar çıkış delikleri açın.Delikleri temiz bir sünger veya pamuk parçalarıyla kapatın.
2-Kaynatılmış samanı bir naylon üzerine dökün,soğusun,fazla suyu akıp gidene kadar bekleyin.Elinizle sıktığınızda su damlamıyacak şekilde süzülmesi gerekir.Soğuyunca samana yeterince tohum serpeleyin ,sonrada kolinin içerisine sıkıştırmadan üst üste koyun.Kolinin en üstünü1-2 cm kalınlığında temiz torf(saksı toprağı) ile kapatın.
3-Bir ay kadar karanlık veya doğrudan güneş almayan loş bir ortamda bekletin.Ortamı sürekli nemli tutun.
4-Bir ay sonra deliklere tıkadığınız pamuk,sünger gibi malzemeleri çıkarın.Deliklere her gün bir kaç kez temiz su püskürtün.
Bir hafta 10 gün kadar sonra ilk bebek mantarlar görünmeye başlayacaktır.Mantarları koparıncaya kadar su püskürtmeyi kesmeyiniz.
ÖNEMLİ NOT:Bu sitedeki bilgiler,kaynak gösterilerek dahi kopyalanamaz,başka sitelerde yayınlanamaz.Bütün Telif hakları site sahibine aittir.
